Σαν σήμερα 4 Ιουλίου: Η λοξή φάλαγγα που άλλαξε τους πολέμους της αρχαιότητας και ο θάνατος του Επαμεινώνδα

Ακόμη, η κατάκτηση του Ευρωπαϊκού στο Euro 2004, η Διακήρυξη της Ανεξαρτησίας και ο θάνατος των Τόμας Τζέφερσον και Τζον Άνταμς

Η 4η Ιουλίου του 362 π.Χ. σηματοδοτεί ένα από τα πιο δραματικά και καθοριστικά επεισόδια της αρχαίας ελληνικής ιστορίας: τη Μάχη της Μαντινείας και τον θάνατο του μεγάλου Θηβαίου στρατηγού και πολιτικού, Επαμεινώνδα. Ο Επαμεινώνδας, γνωστός για τη στρατιωτική του ευφυΐα και καινοτομία, εφαρμόζει στην μάχη την επαναστατική τακτική της λοξής φάλαγγας, που είχε ήδη δοκιμάσει με επιτυχία στα Λεύκτρα, οδηγώντας σε θριαμβευτική νίκη τους Θηβαίους επί των Σπαρτιατών και των Αθηναίων.

Το ιστορικό πλαίσιο της μάχης αποτυπώνει τη σύγκρουση δύο ισχυρών συνασπισμών: από τη μία πλευρά η Θήβα, με συμμάχους τη Βοιωτία, Θεσσαλία, Εύβοια, Άργος, Μεσσηνία και μέρος της Αρκαδίας, και από την άλλη η Σπάρτη, η Αθήνα, η Αχαΐα και μέρος της Αρκαδίας. Η μάχη αποτελεί το αποκορύφωμα της διαμάχης για την ηγεμονία στον ελλαδικό χώρο, σε μια περίοδο που η Σπάρτη είχε χάσει το κύρος της και η Αθήνα προσπαθούσε να ανακτήσει τη δύναμή της.

Η στρατηγική ιδιοφυΐα του Επαμεινώνδα αποτυπώνεται στον τρόπο με τον οποίο ενίσχυσε την αριστερή πτέρυγα του στρατού του σε βάθος 50 σειρών, με σκοπό να διασπάσει το ισχυρότερο σημείο των αντιπάλων. Η καινοτόμος αυτή τακτική αιφνιδιάζει τους αντιπάλους και φέρνει τη νίκη, αλλά ο ίδιος ο στρατηγός τραυματίζεται θανάσιμα από δόρυ που διαπερνά τον θώρακά του.

Μεταφέρθηκε στο στρατόπεδο, όπου οι γιατροί τον ενημέρωσαν ότι η αφαίρεση του δόρατος θα σήμαινε τον θάνατό του. Με αξιοθαύμαστη ψυχραιμία, ρώτησε αν είχε σωθεί η ασπίδα του και αν οι Βοιωτοί είχαν νικήσει. Μόλις πληροφορήθηκε τη νίκη, δήλωσε: «Είναι η ώρα να πεθάνω». Σε όσους τον θρήνησαν ως άτεκνο, απάντησε πως αφήνει δύο θυγατέρες: τη νίκη στα Λεύκτρα και τη νίκη στη Μαντίνεια.

Παρά τη νίκη, ο θάνατος του Επαμεινώνδα σήμανε το τέλος της θηβαϊκής ηγεμονίας. Χωρίς τον χαρισματικό της ηγέτη, η Θήβα αποσύρθηκε από την Πελοπόννησο και έχασε τον πρωταγωνιστικό της ρόλο στα ελληνικά πράγματα, αφήνοντας το κενό που θα καλύψει η άνοδος της Μακεδονίας και του Φιλίππου Β΄.

Η μάχη της Μαντινείας δεν ήταν μόνο μια στρατιωτική σύγκρουση, αλλά το τέλος μιας εποχής και η απαρχή μιας νέας που θα άλλαζε τον χάρτη της αρχαίας Ελλάδας. Η κληρονομιά του Επαμεινώνδα ως στρατηγού που τόλμησε να καινοτομήσει και να θυσιαστεί για το όραμά του παραμένει ανεξίτηλη, επηρεάζοντας τη στρατιωτική σκέψη σε ελληνικό και παγκόσμιο επίπεδο μέχρι σήμερα.

Τα σημαντικότερα γεγονότα της ημέρας στην Ελλάδα και τον κόσμο

362 π.Χ.: Ο Επαμεινώνδας νικά στη Μαντίνεια τους Σπαρτιάτες και τους Αθηναίους, εφαρμόζοντας τον σχηματισμό της λοξής φάλαγγας που άλλαξε την τέχνη του πολέμου. Κατά τη διάρκεια της μάχης τραυματίζεται θανάσιμα και πεθαίνει, αφήνοντας πίσω του ένα ισχυρό στρατιωτικό αποτύπωμα.

1776: Ο Τόμας Τζέφερσον διαβάζει τη Διακήρυξη της Ανεξαρτησίας στο Δεύτερο Ηπειρωτικό Κογκρέσο, σηματοδοτώντας τη γέννηση των Ηνωμένων Πολιτειών. Η επαναστατική πράξη εναντίον της Βρετανικής Αυτοκρατορίας θα επηρεάσει το διεθνές δίκαιο και τα επόμενα κινήματα ανεξαρτησίας.

1822: Οι δυνάμεις των Ελλήνων και οι Φιλέλληνες, υπό τον Αλέξανδρο Μαυροκορδάτο, ηττώνται από τους Οθωμανούς στη μάχη του Πέτα. Η ήττα αυτή θεωρείται σημαντική απώλεια για τον Αγώνα, καθώς χάνεται πολύτιμο έμπειρο στρατιωτικό δυναμικό.

1826: Ο Τόμας Τζέφερσον και ο Τζον Άνταμς, οι δύο από τους βασικούς αρχιτέκτονες της ανεξαρτησίας των ΗΠΑ, πεθαίνουν την ίδια ημέρα, στην πεντηκοστή επέτειο από την υιοθέτηση της Διακήρυξης. Ένα μοναδικό ιστορικό σύμπτωση που συγκίνησε βαθιά τους Αμερικανούς.

1837: Ανοίγει η πρώτη υπεραστική σιδηροδρομική γραμμή στον κόσμο, συνδέοντας το Μπέρμιγχαμ με το Λίβερπουλ. Το εγχείρημα θεωρείται ορόσημο της Βιομηχανικής Επανάστασης και αλλάζει ριζικά τις μεταφορές.

Πηγή: newsbeast.gr